DỊCH VỤ ĐO ĐẠC CẮM MỐC RANH ĐẤT

Đo đạc xác định ranh giới đất là việc làm để bảo đảm quyền lợi của chủ sở hữu đất khi đất giáp ranh với chủ sở hữu khác, tránh tình trạng mất đất hoặc tranh chấp không đáng có. Vậy đo đạc xác định ranh giới đất được tiến hành như thế nào? Mời bạn đọc theo dõi bài viết sau đây của chúng tôi để tìm hiểu câu trả lời.

1. Tại sao phải đo đạc xác định ranh giới đất?

Đo đạc xác định ranh giới đất là việc làm bắt buộc khi các mảnh đất được nằm liền kề nhau. Ranh giới tuy nhỏ nhưng là đường phân cách xác định quyền của các chủ sở hữu khác nhau.

Việc đo đạc đất là nhằm các mục đích sau:

• Làm sổ đỏ: Sổ đỏ là nơi thể hiện gần như đầy đủ thông tin về mảnh đất, trong đó có diện tích đất và ranh giới đất;

• Tránh tranh chấp: Tranh chấp ranh giới, hàng rào là chuyện xảy ra như cơm bữa tại Việt Nam. Việc đo đạc xác định ranh giới đất là để giải quyết các vấn đề tranh chấp theo đúng quy định;

• Giải quyết tranh chấp: Trường hợp xảy ra tranh chấp ranh giới đất trong khi ranh giới chưa được xác định hoặc không xác định rõ thì việc đo lại diện tích đất ở được xem là giải pháp giải quyết tranh chấp.

2. Nguyên tắc đo đạc xác định ranh giới đất

Dù thực hiện cách thức đo đạc xác định ranh giới đất nào đi chăng nữa thì nguyên tắc chung khi xác định ranh giới đất mà chủ sở hữu bất động sản nào cũng phải tuân thủ đó là:

2.1. Phải lập bản đồ địa chính và sổ mục kê đất đai

• Bản đồ địa chính là thành phần của hồ sơ địa chính. Nó thể hiện: Vị trí, ranh giới, diện tích các thửa đất… Mục đích: đăng ký đất đai, cấp Giấy chứng nhận và các nội dung khác của quản lý nhà nước về đất đai.

• Sổ mục kê đất đai là sản phẩm của việc điều tra, đo đạc địa chính, nhằm tổng hợp thông tin thuộc tính của thửa đất: Số hiệu tờ bản đồ, số hiệu thửa đất, diện tích, loại đất, tên người sử dụng đất…

2.2. Được lập dưới dạng sổ và lưu giữ trong cơ sở dữ liệu

Bản đồ địa chính và sổ mục kê đất đai sẽ được lập dưới dạng sổ và được lưu giữ trong cơ sở dữ liệu địa chính. Mục đích: sử dụng cho quản lý đất đai ở các cấp, được in ra giấy để sử dụng ở những nơi chưa hoàn thành việc xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính.

2.3. Việc đo đạc xác định ranh giới đất sẽ được thực hiện theo quy định về bản đồ địa chính của Bộ Tài nguyên và Môi trường

2.4. Trường hợp chưa đo đạc lập bản đồ địa chính

Thì sẽ sử dụng các loại tài liệu đo đạc khác để thực hiện việc đăng ký đất đai theo quy định. Cụ thể:

• Ở nơi có bản đồ giải thửa thì kiểm tra, đo đạc chỉnh lý biến động ranh giới thửa đất, loại đất cho phù hợp hiện trạng sử dụng;

• Ở nơi đã có bản đồ quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn thì kiểm tra, chỉnh lý cho phù hợp với hiện trạng sử dụng đất;

• Nếu không có cả 2 cái trên thì thực hiện trích đo địa chính theo quy định về bản đồ địa chính của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

3. Cách xác định mốc ranh giới giữa các thửa đất

Điều 175 Bộ Luật Dân sự quy định về cách xác định ranh giới giữa các bất động sản như sau:

• Được xác định theo thỏa thuận hoặc quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;

• Xác định theo tập quán hoặc theo ranh giới đã tồn tại từ 30 năm trở lên mà không có tranh chấp;

• Không được lấn, chiếm, thay đổi mốc giới ngăn cách, dù cho ranh giới đó là kênh, mương, hào, rãnh hay bờ ruộng…

• Mọi chủ thể phải có nghĩa vụ tôn trọng và duy trì mốc ranh giới chung.

• Người sử dụng không gian và lòng đất theo chiều thẳng đứng từ ranh giới của thửa đất phù hợp với quy định của pháp luật và không làm ảnh hưởng đến việc sử dụng đất của người khác.

4. Phương thức xác định mốc giới ngăn cách bất động sản

Điều 176 Bộ Luật Dân sự 2015 quy định về mốc giới ngăn cách các bất động sản được xác định theo phương thức sau:

• Chủ sở hữu bất động sản chỉ được dựng cột mốc, hàng rào, trồng cây, xây tường trên phần đất thuộc quyền sở hữu của mình;

• Các chủ sở hữu bất động sản liền kề có thể thỏa thuận với nhau về việc dựng cột mốc, hàng rào, trồng cây, xây tường ngăn trên ranh giới để làm mốc giới ngăn cách giữa các bất động sản (và những vật mốc này sẽ trở thành sở hữu chung của các chủ sở hữu bất động sản liền kề);

• Nếu mốc giới chỉ do một bên tạo nên trên ranh giới và được chủ sở hữu bất động sản liền kề đồng ý thì mốc giới ngăn cách đó thuộc sở hữu chung; còn nếu chủ sở hữu bất động sản liền kề không đồng ý thì bên tạo mốc giới phải dỡ bỏ.

5. Hướng dẫn cách đo đạc xác định ranh giới đất theo đúng quy định của pháp luật

Đo đạc xác định ranh giới đất được tiến hành trong 3 trường hợp:

• Một là, đo đạc ranh giới đất để làm sổ đỏ;

• Hai là, đo đạc xác định lại ranh giới đất;

• Ba là, đo lại diện tích đất ở khi có tranh chấp, lấn chiếm.

Tùy vào từng trường hợp mà cách đo đạc xác định ranh giới đất sẽ được tiến hành khác nhau.

5.1. Cách đo đạc xác định ranh giới đất để làm sổ đỏ

Cách đo đạc xác định ranh giới đất được thực hiện theo Điều 11 Thông tư số 25/2014/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường như sau:

• Cán bộ đo đạc sẽ cùng với công chức địa chính cấp xã hoặc cán bộ thôn, xóm, ấp… để cùng nhau hỗ trợ, hướng dẫn việc xác định hiện trượng, ranh giới sử dụng đất.

• Đồng thời, sẽ cùng với người sử dụng đất, quản lý đất liên quan tiến hành: Xác định ranh giới, mốc giới thửa đất trên thực địa, đánh dấu các đỉnh thửa đất bằng đinh sắt, vạch sơn, cọc bê tông, cọc gỗ.

• Tiếp đến, lập Bản mô tả ranh giới, mốc giới thửa đất để làm căn cứ thực hiện đo đạc ranh giới thửa đất;

• Yêu cầu người sử dụng đất xuất trình các giấy tờ liên quan đến thửa đất (có thể sử dụng giấy tờ bản sao không cần công chứng, chứng thực);

• Xác định ranh giới thửa đất được xác định dựa vào hiện trạng sử dụng, quản lý và chỉnh lý.

5.2. Cách đo đạc xác định lại ranh giới đất

Khi đơn thuần chỉ muốn kiểm tra lại ranh giới đất trong trường hợp không có tranh chấp thì sẽ được tiến hành như sau:

– Trường hợp thửa đất có các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất: Nếu giấy tờ đó thể hiện rõ đường ranh giới chung của thửa đất với thửa đất liền kề + hiện trạng đường ranh giới của thửa đất không thay đổi so với giấy tờ cung cấp thì đường ranh giới thửa đất được xác định dựa trên giấy tờ đó.

– Trường hợp thửa đất không có giấy tờ về quyền sử dụng đất hoặc có một trong những giấy tờ đó tuy nhiên không thể hiện rõ đường ranh giới chung của thửa đất với các thửa đất liền kề, hoặc hiện trạng đường ranh giới của thửa đất đã thay đổi so với đường ranh giới được thể hiện trên giấy tờ thì phải tiến hành đo lại. 

Cách thức đo lại như sau:

• Đơn vị đo đạc sẽ xem xét hiện trạng sử dụng đất, ý kiến của những người sử dụng đất liền kề để xác định và lập biên bản mô tả về ranh giới thửa đất;

• Sau đó, chuyển bản mô tả ranh giới thửa đất cho người sử dụng đất có chung ranh giới thửa đất;

• Sau khoảng 10 ngày nhận được bản mô tả, nếu như người nhận bản mô tả không có đơn tranh chấp về ranh giới thửa đất thì ranh giới thửa đất sẽ được xác định theo bản mô tả đó;

• Nếu người sử dụng thửa đất liền kề vắng mặt dài ngày thì đơn vị đo đạc sẽ có trách nhiệm chuyển bản mô tả ranh giới thửa đất cho UBND cấp xã để UBND cấp xã gửi cho người sử dụng đất liền kề.

• Nếu xuất hiện tranh chấp thì cách giải quyết sẽ được chuyển đến phần tiếp theo sau đây.

5.3. Cách đo đạc xác định lại ranh giới đất khi có tranh chấp

Khi xảy ra tranh chấp về ranh giới đất đai, cụ thể là nghi ngờ chủ bất động sản liền kề lấn chiếm đất thì lúc này việc đo đạc xác định lại ranh giới đất là cách giải quyết tốt nhất. Nếu trước đó việc đo đạc đã được diễn ra thì mọi thông tin về ranh giới đất sẽ được lưu lại tại hồ sơ địa chính.

Theo đó, mốc ranh giới giữa các bất động sản sẽ được quản lý, lưu trữ tại hồ sơ địa chính. Nếu muốn kiểm tra xem chủ sở hữu liền kề có lấn chiếm đất hay không thì có thể xin trích lục bản đồ địa chính tại cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Đồng thời, tiến hành xin đo đạc xác định lại ranh giới đất theo Nghị định 43/2014/NĐ-CP.